Her medeniyet, en değerli bulduğu şeyi esas alır ve ona göre şekillenir. Kimisi ırkı, kimisi soyluluğu önemser; bizim medeniyetimizin odak noktası ise insandır. Kur'an-ı Kerim'in pek çok yerinde "Ey insanlar" diye hitap edilmektedir.

İslâm'a göre insan, zübde-i âlem, yani evrenin özüdür. Ecdadımız, evrenin özü kabul edilen insanın ihtiyaçlarını gidermeyi mesele edinmiş, bunun için çeşitli vakıflar kurmuş. Bilgim doğruysa, vakfın ilk çekirdeğini Hz. Ömer zamanında görüyoruz; Selçuklular, bilhassa Osmanlılar vakıfların tüzel kişiliğini geliştirmiş, gayelerini çeşitlendirmişlerdir. Hizmetçinin ev sahibinden yiyeceği zılgıt medeniyetimizin meselesi olmuş, hizmetçi hanımların kırdıkları sürahi, çanak çömlekleri telafi etmek için vakıflar kurmuşlar. Hatta Osmanlı'da vakıfların hizmet konusu insanla sınırlı değildi. Sıcak bölgelere uçamayan kanadı kırık leyleklerin hizmetini görmek için vakıflar vardı. Bu, tabiata, canlıya bakışla ilgiliydi; Osmanlı'da bir atın nalsız kullanılması suçtu, buzağıya süt bırakmayan inek sahibi ihtar edilir, ihtara uymazsa, elindeki inek alınırdı. O büyük medeniyetin nabzı merhametle atardı; merhamet de bütün canlılara aitti.

Osman Sezgin hocamız bu ulu ve kutlu medeniyetin çağımızdaki bir sembolüdür. Yüreği ecdat sevgisiyle çarptığı için kendisini hizmete adamıştır; ceddimize layık evlat yetiştirmek amacıyla okullar, vakıflar kuruyor, onların yürümesi için hiçbir fedakârlıktan kaçınmıyor. Sadakatinin, vefasının bir örneği olarak da başında bulunduğu 'Türk Gençlik Vakfı'na rahmete kavuşmuş saygıdeğer ağabeyimiz Prof. Dr. Asaf Ataseven hakkında nefis bir kitap yayınlatmış. Kendisinin muhtevalı bir önsöz yazdığı kitabı yayına Doç. Dr. Okan Yeşilot hazırlamış. Asaf ağabeyimizin çocukluk yıllarından başlayan eser, öğretimini, askerliğini, aile hayatını, akademisyenliğini, mücadelelerini anlatmasına resimlerle canlılık kazandırmıştır. Bu çalışmayı okuyan sadece Asaf ağabeyimizi tanımaz; nasıl yetiştiğini, hangi mahfillere girip çıktığını, İbnül Emin Mahmut Kemal gibi ustalardan neler aldığını öğrenip kendisine bir yol haritası çizebilir.

"Ateş Çemberinde Azerbaycan" adındaki kitabından yine Azerbaycan ve Kafkasya ile ilgili kitap ve ilmi makalelerinden tanıdığımız Okan Yeşilot, bir akademisyende bulunması gereken bütün özelliklere sahiptir; hizmet ehli, saygılı, gösterişten uzak, gayretli, idealisttir. Genç olmasına rağmen pek çok kalıcı esere imza atmıştır. Bilhassa "Ateş Çemberinde Azerbaycan" her aydının okuması gereken bir kitaptır. "İki devlet, bir millet" diyoruz ama oradaki kardeşlerimizin son dönemlerde yaşadıkları dramlardan, çektikleri sıkıntılardan ne derecede haberdarız?

Asaf ağabeyimizi üniversiteye geldiğim ilk yıllarda tanıdım. Anadolu'dan gelmiş bir genç olarak çevrem çok sınırlıydı. Damar tıkanıklığından rahatsız olan bir hemşehrim, üniversitede okuduğum için ona yardımcı olabileceğim düşüncesiyle bana gelmişti. Yardımcı olacak hiçbir tanıdığım yoktu; durumu Özer Revanoğlu'na anlattım, o da bana "Asaf ağabeye gidelim." dedi. Hastaneye gittik, çiçeği burnunda asistandı; bizlere gerçekten ağabey olduğunu gösterdi. İlgili uzmana muayene ettirdi. Hasta hemşehrimize, uzmanın tavsiyeleri arasında sigara yasağı da vardı. Asaf ağabey bizleri yolcu ederken arada bir hemşehrime dönüyor; "Bak, sigara içmeyeceksin; sana aynen domuz eti gibi yasaktır." diyordu. İslami bir haramı, hemşehrimi uyarmak için sık sık tekrar etmesi, dikkatimi çekmişti. Bu olaydan sonra Asaf Ataseven, ağabeylerim listesinde yerini aldı. Yıllarca yakınlığımız sürdü; ilk gördüğümden itibaren her geçen günle kendime daha yakın hissettiğim nadir insanlardan biriydi.

İslami şuuru olan, milli değerleri bulunan hizmet ehli bir insandı, ciddi bir bilim adamıydı. Meslek hayatıyla ilgili çok mücadeleler verdi; hiçbirisi kendi şahsıyla alakalı değildi; milletimizin biraz daha iyi gün görmesi içindi. Her ne kadar Necip Fazıl üstadımız; "Bu toprak çirkef oldu bu gökyüzü bodurum" diyorsa da çöllerde yetişen nadide çiçekler gibi olan insanlardan da mahrum değiliz. İşte onlardan ikisi; Osman Sezgin, Okan Yeşilot. Nur içinde yatmasını dilediğimiz Asaf Ataseven ağabeyimizi gelecek nesillerin tanıması için ellerinden geleni yapmışlar.

Mehmed Niyazi, “Vakıf medeniyeti”, 04.10.2010